Claus Harms (Pastoor)
Claus Harms (* 25. Mai 1778 in Fahrstedt; † 1. Februar 1855 in Kiel) weer en lutherschen Pastoor in Kiel. He weer vun Bedüden för dat Neelutherdom in dat 19. Johrhunnert un weer Pastoraltheoloog.
Harms dee bi’n Buurn un as Knecht bi’n Möller arbeiden, ehrder he denn an de Universität Kiel vun 1799 af an bet 1802 Theologie studeren dee. Op em inwarkt hebbt dor vör allen Johann Friedrich Kleuker un Friedrich Schleiermacher mit siene Reden über die Religion. 1802 bet 1806 weer Harms Huuslehrer un denn Diakon in Lunden. Vun 1816 af an dee he as Archidiakon an de Nikolai-Kark in Kiel arbeiden.
1817 hett Harms Luther sien Thesen as Druck rutgeven un dor ok 95 egene Thesen bistellt, in de he den theoloogschen Ratschonalismus as de „Vernunft sien Götzen“ beteken dee, de na sien Menen vun de theoloogschen Ratschonalisten an Godd sien Steed sett warrt. Ok de Union vun luthersche un reformeerte Kark, de de preußische König vörandrieven dee, lehn he af. Mi siene scharpen Thesen dee he en Striet utlösen, de in vele Schriften utfochten worrn is. Harms weer dormit een vun de Begrünners vun’t Neelutherdom.
Vun 1830 af an dee Harms siene wichtige Pastoraltheologie in dree Bänn rutgeven. He dee dor in den Pastoor in dree Funkschonen beschrieven. As Preddiger (Verkünnen), Preester (Dööp un Avendmahl) un Pastoor (Seelsorg un Bicht). Tominnst in de drüdde Funkschoon hett he ok dat Plattdüütsche sien Platz tokennt. He gellt dormit as een vun de Vördenkers vun Plattdüütsch in de Kark. De Berliner Dreefaltigkeitskark wull em 1834 as Nafolger vun Schleiermacher hebben, man Harms dee aflehnen un is denn 1835 Proovst in Kiel worrn. 1849 dee he sien Arbeit opgeven, he weer meist blind. 1855 is he in Kiel doodbleven.
Na Harms is hüüt ok de Klaus-Harms-School nöömt, en Gymnasium in Kappeln.
Warken
[ännern | Bornkood ännern]- Van de plattdüütsche Spraak un warum se behter is as de hoogdüütsche. (Opsatz in de Kieler Beiträge) 1820
- Pastoraltheologie. In Reden an Theologiestudirende. In 3 Büchern: Erstes Buch: Der Prediger. Zweites Buch: Der Priester. Drittes Buch: Der Pastor. (1830/31/34), rutgeven vun H. F. Neelsen. 3. Oplaag mit Anhang. Maack, Kiel 1878
- Auslegung der Epistel St. Pauli an die Kolosser. Schwetschke, Berlin 1857
- Der Christen Glauben und Leben in 28 nachgelassenen Predigten. Verlag des Rauhen Hauses, Hamborg 1869